ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ
- ΓΑΛΑΚΤΟΡΡΟΙA
- ΚΥΣΤΕΣ ΜΑΣΤΟΥ
- ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑ
- ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ
- ΜΑΣΤΑΛΓΙΑ
- ΕΚΚΡΙΜΑ ΘΗΛΗΣ
- ΦΛΕΓΜΟΝΗ - ΑΠΟΣΤΗΜΑ ΜΑΣΤΟΥ
- ΓΥΝΑΙΚΟΜΑΣΤΙΑ
ΓΑΛΑΚΤΟΡΡΟΙA
Ονομάζεται η έκκριση γαλακτώδους υγρού από τη θηλή ΕΚΤΟΣ εγκυμοσύνης, γαλουχίας ή λοχείας και, συνήθως, οφείλεται σε ΥΠΕΡΠΡΟΛΑΚΤΙΝΑΙΜΙΑ (ιδιοπαθής και δευτερογενής).
ΑΙΤΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΡΡΟΙΑΣ
- ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ : θηλασμός, λοχεία, μηχανικός ερεθισμός.
- ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ: Αντικαταθλιπτικά, οιστρογόνα, οπιούχα, ηρωίνη, βιταμίνη D, σιμετιδίνη, αγχολυτικά.
- ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ:
- ΟΓΚΟΙ ΥΠΟΦΥΣΗΣ (προλακτίνωμα, νόσος Cushing, μεγαλακρία, μεικτά αδενώματα).
- ΥΠΟΘΑΛΑΜΙΚΑ ΑΙΤΙΑ (κράνιοφαρυγγίωμα, γλοίωμα, φυματίωση, σαρκοείδωση, μετατραυματικές κακώσεις).
- ΠΑΡΑΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (Ca πνεύμονα, υπερνέφρωμα).
- ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ.
- ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ.
- ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ – ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡ.
- ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ, ΕΠΑΝΑΣΙΤΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΝΗΣΤΕΙΑ.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση ανταγωνιστικών της ντοπαμίνης (π.χ. Βρωμοκρυπτίνη).
ΚΥΣΤΕΣ ΜΑΣΤΟΥ
Λοβιακής προέλευσης και ορμονικής αιτιολογίας, συχνότερες στην προεμμηνοπαυσιακή ηλικία με ξαφνική εμφάνιση επώδυνης σκληρίας ή τυχαία κατά την κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα και τη μαστογραφία.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ (FNA):
- α. ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ: Πλήρης εκκένωση και υποχώρηση → παρακολούθηση.
- β. ΘΕΤΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ Η / ΚΑΙ ΑΙΜΑΤΗΡΟ ΥΓΡΟ, ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ ΜΑΖΑ, ΥΠΟΠΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ → ΒΙΟΨΙΑ!
ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑ
- Συχνότερος καλοήθης όγκος του μαστού.
- Πρόκειται για παρέκκλιση της φυσιολογικής λοβιακής ανάπτυξης.
- Αρκετά συχνή η πολλαπλή ανάπτυξη και ή αμφοτερόπλευρη (10-15%).
- Παρουσία κακοήθειας στην περιφέρεια (DCIS ή διηθητικού Ca) σε 3-5‰.
- Χειρουργική εξαίρεση επί υγιών ορίων (πρόληψη εξαλλαγής σε φυλλοειδή όγκο).
- Σπάνια μορφή το γιγαντιαίο ινοαδένωμα ή φυλλοειδής όγκος (διάμετρος Ø= 10cm).
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ
- Μέγεθος: > 2 cm.
- Ταχεία ανάπτυξη – αύξηση μεγέθους ( υποψία εξαλλαγής σε φυλλοειδή όγκο).
- Ηλικία: > 25 έτη.
- Kλινική, Μαστογραφική, Υπερηχογραφική, Ιστολογική Υποψία κακοήθειας.
- Ψυχολογικοί λόγοι – Επιθυμία ασθενούς.
ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ
Ονομάζονται ένα σύνολο ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων του μαζικού αδένα που περιλαμβάνουν:
- Ίνωση.
- Κύστεις (Μικροκύστεις Ø < 3 mm, Μακροκύστεις Ø ˃ 3 mm).
- Σκληρυντική και Μικροαδενική Αδένωση.
- Ενδοπορική Θηλωμάτωση.
- Άτυπη Υπερπλασία πόρων.
- Λοβιακή Υπερπλασία και Άτυπη λοβιακή Υπερπλασία.
- Αποκρινής Μεταπλασία.
Συνδέονται με αυξημένο σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης Ca Μαστού όταν ΣΥΝΥΠΑΡΧΕΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΤΥΠΙΑ!
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
| ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ | ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ca | ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ |
(κυρίως κύστεις). |
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ |
68% |
|
ΜΙΚΡΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ |
26% |
|
ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ |
4% |
|
ΠΟΛΥ ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ |
2% |
ΜΑΣΤΑΛΓΙΑ
ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΟΝΟΜΗΣΗ
| ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ | ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ | ΧΩΡΙΣ ΕΜΦΑΝΕΣ ΑΙΤΙΟ |
|
-Προεμμηνόπαυση -Κύηση |
-Μετά από φλεγμονή (με /χωρίς απόστημα) -Μετά από τραυματισμό (με / χωρίς αιμάτωμα) -Μετεγχειρητική -Εξωγενής (μετά / κατά τη λήψη οιστρογόνων) -Μετά από αντανάκλαση (μυοσκελετικοί πόνοι / έρπης ζωστήρας) -Γυναικομαστία (άνδρες) |
-Κυκλική -Μη κυκλική |
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΑΣΤΑΛΓΙΑΣ
| ΙΣΤΟΡΙΚΟ | ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ | ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ |
| ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ | ||
| 85% ΧΩΡΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ | 15% ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ |
ΕΚΚΡΙΜΑ ΘΗΛΗΣ – ΑΙΤΙΑ
- ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ: Θηλασμός, λοχεία.
- ΨΕΥΔΕΣ: Τραυματισμός, εισολκή θηλής, συλλογή σμήγματος, έκκριση σμηγματογόνου αδένα ( Montgomery).
- ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ: ενδοπορικό θήλωμα ( 40-50%).
- ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ: 30-40%.
- ΠΟΡΕΚΤΑΣΙΑ: 10-20%.
- Ca in situ ή ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ: < 5%.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΚΚΡΙΜΑΤΟΣ ΘΗΛΗΣ (ΥΠΟΨΙΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ)
|
|
ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ + ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
- Αυτόματο: Αντιμετώπιση εάν επιμείνει.
- Πρoκλητό: Κυτταρολογική εξέταση.
- Ετερόπλευρο: Κυτταρολογική εξέταση.
- Αμφοτερόπλευρο: Χρώματος κίτρινου ή σκούρου καφέ – πράσινου είναι χαρακτηριστικό των ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ.
- Ενός Πόρου : Πιθανότητα θηλώματος με θηλώδεις ομάδες στην κυτταρολογική εξέταση.
- Πολλοί Πόροι: Πορεκτασία.
- Γαλακτώδες: βλ. Αίτια γαλακτόρροιας.
- Σκούρο καφέ – πράσινο: Κυτταρολογική εξέταση και αντιμετώπιση του αιτίου.
- Ορώδες, Οροαιματηρό, αιματηρό: Αποκλεισμός τραυματισμού, κυτταρολογική εξέταση και βιοψία
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΚΡΙΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ
- Μαστογραφία και Κυτταρολογική εξέταση αρνητική: Παρακολούθηση.
- Μαστογραφία θετική για κακοήθεια: Αντιμετώπιση Ca Μαστού.
- Μαστογραφία αρνητική και Κυτταρολογική θετική για θήλωμα: Επέμβαση Atkins (εκτομή μονήρους πόρου).
- Αυτόματο έκκριμα αιματηρό ή οροαιματηρό ενός πόρου : Επέμβαση Atkins (εκτομή μονήρους πόρου).
- Aυτόματο έκκριμα πολλών πόρων: Επέμβαση Urbano (εκτομή πορολοβιακής ομάδας).
ΦΛΕΓΜΟΝΗ – ΑΠΟΣΤΗΜΑ ΜΑΣΤΟΥ
- Συχνές κατά τον θηλασμό (10%).
- Οφείλονται σε Staphylococcus Aureus.
Εκτός θηλασμού σε υποθηλαία πορεκτασία ( κεντρικές και υποτροπιάζουσες) → ΣΥΡΙΓΓΙΟ ΜΑΣΤΟΥ.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ → Αν, παρά την αντιβιοτική αγωγή, δημιουργήσουν απόστημα (10%).
ΓΥΝΑΙΚΟΜΑΣΤΙΑ
- Ονομάζεται η αύξηση των πόρων και του στρώματος του ανδρικού μαζικού αδένα.
- 30% Ετερόπλευρη, 70% Αμφοτερόπλευρη μη συμμετρική.
ΑΙΤΙΑ – ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
- Ιδιοπαθής (25%).
- Εφηβική (30%).
- Φαρμακευτική (20%): διγοξίνη, σιμετιδίνη, ρεζερπίνη.
- Ανεπάρκεια ήπατος, Κίρρωση (10%).
- Υπογοναδισμός (Πρωτοπαθής, Δευτεροπαθής).
- Υπέρ – Υποθυρεοειδισμός.
- Παθήσεις Νεφρού (ΧΝΑ).
- Ορμονικό προφίλ (↓ Ανδρογόνων, ↑ Οιστρογόνων) – Κλινικές περιπτώσεις:
- ↑ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ → Νεοπλασία όρχεων.
- ↓ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΚΑΙ ↑ LH ↗ Ανεπάρκεια όρχεων.
- ↘ Σύνδρομο KLINEFELTER.
- ↑ β – HCG → Ca Πνεύμονα, στομάχου, παγκρέατος.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ (ΤΡΙΠΛΗ): κλινική εξέταση + μαστογραφία + FNA.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική αντιμετώπιση (Υποδόριος Μαστεκτομή).
ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ Ο ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΙΠΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (TRIPLE ASSESSMENT): ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ + ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ (Μαστογραφία ή / και Υπέρηχος) + ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ – ΒΙΟΨΙΑ (FNA, Κυτταρολογική εκκρίματος θηλής, βιοψία ιστοτεμαχίου, βιοψία εκτομής).
